Talfyriad, am wn i, yw’r gair “gol’gu” (a gaiff ei ynganu fel “golgi”, sy’n odli â “bolgi”) o’r gair “golygu”.
Nid “golygu” testun neu iaith neu ba beth bynnag arall a “olygir” yw’r ystyr fan hyn, ond bwriadu.
Dyma ambell enghraifft:
“Wyt ti’n golgi mynd i’r dre heddi?” = Wyt ti’n bwriadu mynd i’r dre heddiw?
“Doedd e ddim wedi golgi gweud y cwbwl” = Doedd e ddim wedi bwriadu dweud y cwbwl.
Rwy’n credu fod y gair hwn yn ymestyn y tu hwnt i iaith mam a’i thylwyth – mae ‘nhad yn ei ddefnyddio, a byddwn innau’n fwy na thebygol o’i ddefnyddio ar lafar hefyd.
Cwmereg 